Het verhaal van Jaap Veldt

Jaap Veldt uit Bergen NH, geboren in 1934, bewaart altijd veel spullen. Toen ik bij Jaap langskwam in zijn gezellige appartement, dat hij deelt met zijn vrouw, kwam hij met doos vol spullen voor het oorlogsmuseum van de stichting Stibo (Stichting Behoud Oorlogsherinneringen). Behalve een goed verhaal had Jaap zegels voor de meest uiteenlopende artikelen. In de oorlog was “alles op de bon “ en met deze zegels kon je in deze donkere periode artikelen kopen die schaars waren. Zoals  “ vleesch” en textiel, serviesgoed, melk enz. Ook had hij een Distributie Stamkaart, een Tweede Distributie Stamkaart en wat formulieren uit de oorlog. Allemaal voor jullie museum, zei Jaap. Jullie museum gaat toch binnenkort open? Ik kon dat beamen en daar zijn we natuurlijk erg blij mee, voegde ik daaraan toe. Jaap woonde op een steenworp afstand van Vliegveld Bergen. In het woonhuis van Melkfabriek Wilhelmina. Vliegveld Bergen was een militair vliegveld. Kort voor het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog werd het in gebruik genomen. In de nacht van 9 op 10 mei vlogen vreemde vliegtuigen over. Men dacht dat het Luftwaffe-toestellen waren, onderweg naar Engeland. De Engelsen waren immers al sinds september 1939 in oorlog met Duitsland. Maar even later draaiden Duitse toestellen echter om. Een ongekende verwoesting was aanstaande. Slechts één G-1 wist op te stijgen. Alle andere jachtvliegtuigen werden vernield door het Duitse precisievuur. De chaos was compleet. Na het bombardement werd het vliegveld door Duitse Messerschmitts bestookt. Alle hangars waren getroffen. In deze chaos bevond zich op korte afstand dus ook de jonge Jaap Veldt. Het personeel van het vliegveld had zich uiteraard snel uit de voeten gemaakt en rende door de weilanden, slootjes en de Bergerringvaart en uiteindelijk kwamen ze uit bij de melkfabriek waar Jaap woonde. Drijfnat waren ze, wist Jaap nog. En compleet overstuur voegde Jaap eraan toe. De militairen wisten dat de oorlog was begonnen. Terwijl zij langzaam tot rust kwamen droogden zij hun natte kleren bij de stoomketels van de melkfabriek. Later gingen geruchten rond dat de Duitse aanval op Vliegveld Bergen “was verraden”. Op de Groeneweg vlak vóór het vliegveld zouden lichtsignalen zijn gezien. Lichtsignalen om de Duitse vliegtuigen de weg te wijzen.

Boze Duitse officieren

Het was 7 juni 1943. Jaap was die dag jarig en liep samen met een vriend langs de Bergerweg naar huis. Ze voetbalden wat met een oude pet die door de regen vies en flink nat was geworden. Er kwam een Duitse auto aan rijden met het raam naar beneden. Er zaten 2 hoge officieren in de auto. Jaap voelde kennelijk de behoefte om iets te doen. Hij smeet de vieze natte pet naar de auto. Natuurlijk precies door het open raam in het netjes gekapte hoofd van een van de officieren. Onmiddellijk stopte de auto en Jaap en zijn vriend kozen het hazenpad en verscholen zich achter de melkfabriek. Na een half uur dachten ze dat de kust weer veilig was. Dus niet…… De officieren grepen de beide jongens en wilden de twee rakkers een flinke aframmeling geven. Gelukkig kwam de vader van Jaap op het geluid af en wist uiteindelijk de zaak te sussen. Het bleef gelukkig bij een paar flinke klappen. De rust was weergekeerd.

Vliegtuigcrash

 In de vroege ochtend van 13 juni 1943 zat de familie Veldt opeens rechtop in bed door een enorm kabaal. Een vliegtuig was in het weiland neergestort vlakbij bij de melkfabriek en het woonhuis van de familie Veldt. Vader vloog zijn bed uit en spoedde zich, in zijn lange onderbroek, naar het vliegtuig. Vader was in de veronderstelling dat het een geallieerd toestel was en op weg naar de crash had hij al bedacht dat hij de eventuele overlevenden kon laten onderduiken op de “kaaszolder”. Daar zaten al verschillende mensen die ondergedoken waren om niet als dwangarbeider in Duitsland te moeten werken. Aangekomen bij het vliegtuig stapte vader op de vleugel en tegelijkertijd ging de koepel open. Tot zijn grote schrik kwamen er 2 Duitsers uit!! Een van de Duitsers schoot lichtkogels af en binnen een kwartier stond het vol met hulpdiensten rondom het vliegtuig. De volgende dag meldde zich een hoge Duitse officier aan de deur. Raus, raus. Het gezin Veldt moest het huis verlaten. En dat was wat voor een gezin met 7 kinderen!!!  Waar moet je dan heen? Vader praatte als Brugman en hij haalde de Duitser over om even naar de garage te gaan kijken. Die is groot genoeg voor een bewakingsgroep om van daaruit het vliegtuig in de gaten te houden, stelde hij voor. De Duitser trapte erin en na het in ontvangst nemen van een emmer warme melk, kwam een groep van 8 Duitse soldaten . Het bleken wat oudere soldaten te zijn die achteraf best aardig waren. Jaap herinnert zich nog soldaat Hubert Keil. Hubert nam zijn jongste zusje op schoot en die riep vervolgens vol overtuiging “Leve De Koningin “. De soldaten bulderden van het lachen. Na enkele dagen was het Duitse vliegtuig op geruimd en verliet de groep soldaten de garage.

Razzia in 1944

Op de Bergerweg richting Alkmaar was een wegversperring en iedereen die langs kwam diende zich te legitimeren. Op een kwade dag stonden er meer Duitsers dan normaal. Zij hadden de opdracht om iedereen die in aanmerking kwam om in Duitsland te werken op te  pakken. Jaap en zijn jongere zusje stonden achter de melkfabriek tussen de bosjes en waarschuwden stiekem iedereen die richting de versperring gingen. Razzia…sisten ze naar de mensen. De meeste mensen draaiden zich direct om. Werken in Duitsland stond gelijk aan slavenarbeid. Wegwezen dus. Dankzij Jaap en zijn zusje zijn er dus mensenlevens gered!!