De bevrijding van Voorthuizen rond de Prinsenkamp door Riek Top.

‘Ons gezin bestond tegen het eind van de oorlog uit vader, moeder en vier kinderen. Behalve het inwonend dienstmeisje Gerrie hadden we ook nog een inwonende knecht Johan van de Broek. Jo Scheeper uit de Schoolstraat woonde bij ons als onderduiker. Ons broertje Jan Top was toen 11 jaar, hij heeft de bevrijding van Voorthuizen niet overleefd. Ik was het jongste kind, 5 jaar oud en ben niet gewond geraakt.

Rond de boerderij lagen op dinsdagmiddag 17 april enkele tientallen Duitse militairen de Canadezen op te wachten. De Canadezen kwamen met tanks vanaf de heuveltjes uit het Wilbrinkbos.

De meeste tanks reden in een colonne met een grote boog om de Prinsenkamp heen maar een aantal tanks kwam ook dichterbij tot tussen ons en het huis van Wous Kok aan de 1ste Prinsenweg. Om de Duitsers te verdrijven schoten de Canadezen op alles wat bewoog en alle boerderijen in de buurt raakten in brand. Wij hadden de pech dat in onze schuilkelder een laag water stond. Daarom hebben we eerst geschuild achter een zogenaamde “riezemiet” met dun aanmaakhout. Maar dat dunne hout gaf geen bescherming tegen de kogels en granaten van de Canadezen. Vader zwaaide met een witte doek naar de Canadezen maar dat hielp niets. Jan werd achter de riezemiet door een kogel in zijn buik getroffen en is ‘s-avonds laat in de schuur overleden. Hij is later die dag door zijn moeder in een laken in de schuur op een kist opgebaard.

Gerrie werd daar door twee kogels getroffen, één door haar been, een vleeswond, en één door haar hand. Voor ze haar bewustzijn verloor is ze nog op handen en voeten van achter de riezemiet naar achter de boerderij gekropen. Haar knieën waren helemaal rauw. De anderen had ze uit het oog verloren maar die verschuilden zich nu in de schuur. Overal ketsten geweer- en mitrailleurkogels op de muren en de volgende dag lagen om het huis en in het land veel lege hulzen van kogels en granaten. De boerderij raakte in brand en alle vee op stal en de paarden zijn toen omgekomen. Ook de hooibergen raakten in brand. De schuur, waar de meeste mensen op de vloer lagen kon doordat Gerard steeds weer bluste worden gered.

Toen mijn vader door een raampje van de schuur naar buiten keek, kwam er een kogel rakelings over zijn pet naar binnen. Onderduiker Jo Scheeper kreeg een kogel links op zijn borst, maar dank zij zijn tabaksdoos in zijn borstzak ketste de kogel af en redde dat zijn leven.

Later die dag zijn de Duitse militairen weggevlucht. Die nacht hebben we nog met zijn allen in de schuur doorgebracht maar de volgende nacht hebben de meeste personen bij de familie Scheeper aan de Schoolstraat overnacht. Daarna hebben we zo goed als het kon een kippenhok voor bewoning ingericht. De volgende morgen is Gerrie door Canadezen naar het als hospitaal ingerichte museum in Otterlo gebracht. Haar been was toen al erg dik en pijnlijk. Later op die dag is ook dokter Van de Velde nog bij ons langs gekomen.’

Gerrie: “De tijdens de bevrijding doorstane angst en ellende is mij m’n hele leven bijgebleven. Vooral later toen ik getrouwd was en kinderen kreeg was ik altijd bang dat er weer oorlog zou komen”.

Aan de hand van de herinnering van Riek hebben we een bezoek gebracht aan het gebied rond de Prinsenkamp. In de bossen die uitkijken op de boerderijen op de Prinsenkamp hebben wij de onderstaande spullen gevonden die de strijd bevestigen.

Opgegraven Canadese veldfles.

Dezelfde veldfles na schoonmaak. Delen van de hoes om de fles zijn nog behouden gebleven.

Munitiekist die met name werd gebruikt voor 4,2 inch. mortieren.

Norton 16H veldstandaard.

Afbeelding waarop de standaard aan de Norton motorfiets te zien is.

Tenslotte willen Voorthuizenliberation 1945 bedanken voor de medewerking.

Heeft u zelf een herinneringen aan de oorlogstijd in de buurt van Voorthuizen of de Veluwe? Of kent u iemand die dat heeft? Heeft u een toevoeging aan deze herinnering of kent u iemand die net als Riek de bevrijding van de Veluwe heeft meegemaakt? Laat het ons weten! Samen houden we de herinnering levend!