Door Arjan Denneman

Als bewoner van de regio Utrecht heb ik een bovengemiddelde interesse in alles wat in ” mijn ” regio gebeurt is ten tijde van de oorlog.  We ontvangen een naam en telefoonnummer van iemand die in 1945 getuige was van het bombardement op de Viaanse brug. De Viaanse brug staat bijna in mijn achtertuin en een afspraak is snel gemaakt. 

Een kwartier te vroeg sta ik op een donkere dinsdagavond voor de deur van een appartementen complex welke uitkijkt over de lek met daar in de verte de oude Viaanse brug. 

Aan de voordeur een man van 93 welke ik in eerste instantie 20 jaar jonger schat. We gaan zitten en na een korte introductie begint Arie te vertellen: 
”Ik ben in 1927 geboren aan de Lekdijk 41 in de gemeente Vreeswijk. Ik was er 1 van 9 kinderen in totaal en het was in ons kleine huisje altijd druk. Ik werkte op de boerderij van Straver even verderop waar ik allerhande hand en span diensten verleende. Ten tijde van de oorlog zaten er bij Straver een hoop Duitse soldaten ingekwartierd. Deze zaten daar omdat de Viaanse brug een belangrijke verbinding was en goed verdedigd werd door lucht afweergeschut.

Aan beide kanten van de brug stond op de oprit 2cm geschut. Op de dijk aan beide kanten 3.7 cm geschut en verder Vianen en Ijsselstein in 8 cm geschut. Eromheen grote zoeklichten die iedere nacht de hemel rond de brug verlichte. 

De brug is een aantal keren aangevallen maar de eerste keren zonder resultaat. Wel is bij 1 van die aanvallen, dit was de zondag voor dolle dinsdag een bom terecht gekomen op de het 2cm geschut aan de kant van Vreeswijk (nu Nieuwegein) Bij die aanval zijn een aantal duisters gesneuveld en ook waren er zwaar gewonden. Dit was de rede dat de duitsers nu ook ons huisje vorderden en wij weg moesten naar Lopikerkapel met 11 man.

Op 5 januari 1945 was ik onderweg met een paard en kar. Ik moest naar een ander weiland en terwijl ik erheen liep begon ineens al het geschut rond de brug te schieten. Het lawaai wat daar vanaf kwam was oorverdovend. Je moet je goed voorstellen dat alles wat de lucht in geschoten word ook ergens als scherven weer naar beneden komt. Met name dat is levensgevaarlijk. Uit voorzorg had ik een houten plank in de kar liggen. Ik pakte deze hield deze boven mijn hoofd en dat van het paard. Toen ik daar zo stond te wachten met het paard tot het schieten klaar was hoorde ik een dreun die zo hard was dat ik stond te trillen op mijn benen. Vol ongeloof keek ik naar de brug.. Deze was blijkbaar geraakt en door de midden geknakt en in de lek gevallen.. De immense brug die ik dagelijks zag was niet meer, zomaar van het ene moment kapot en in het water gevallen. Wat een triest gezicht.

Ik kan mij nog herinneren dat op 18 januari een groot geallieerd vliegtuig overkwam die werd aangevallen door duitse jacht vliegtuigen. Dit vliegtuig heeft uiteindelijk, ik denk uit voorzorg zijn 2 bommen laten vallen. 1 bom belande aan de zijkant van de barberakerk in Vreeswijk en de andere in de omgeving van de ”Wiers”. Door de drukgolf die vrij kwam is de kerk zwaar beschadigd en het scheelde niet veel of deze was ingestort. 

Op het terrein van Straver waar ik werkte hadden de duisters tevens hun munitie opslag. 1 van de schuren op het terrein was afgeladen met granaten. Ik wist dat Berthus Jongerius, een kennis van mij uit Vreeswijk contacten had met de ”ondergrondse” Ik had hem getipt over de opslag bij Straver en had er daarna eigenlijk niet meer over nagedacht. 

Aangezien ik nagenoeg samen met de duitsers leefde deed ik mij vaak stiekem tegoed aan alles wat er te jatten was. Ze hadden genoeg te eten en ik pikte regelmatig wat uit hun privé spullen. Uit de bagage van 1 van de soldaten heb ik op een zeker moment een kleine revolver gepikt en bij me gestopt. 

Op een avond toen de duitsers weg waren van de boerderij om de kanonnen te bemannen stopte er ineens een lange personen auto op het terrein. Uit de auto stapte 3 mannen in burger kleding en ook 3 duitsers. Ze bevalen mij tegen de muur te staan en een duitser begon mij te fouilleren. Hij voelde in mijn zak en voelde het revolver. Ik dacht dat mijn laatste uur had geslagen maar hij zei niks en liet hem zitten. Toen fluisterde hij in mijn oor en in het Nederlands! ” Waar is de munitie opslag?” Wat bleek, het was de ondergrondse verkleed als de duitsers! Terwijl ik aanwees waar ze heen moesten hoorde we ineens wat achter ons. 2 ”echte” duitse soldaten kwamen niets vermoedend aanlopen onze kant op. In een ogenblik en totaal verbaasd werden de 2 duitsers beetgepakt en in de auto gegooid en weg waren ze allemaal. Ik bleef stom verbaasd achter. Wel heb ik meteen het revolver weggedaan, ik vond het te gevaarlijk deze bij mij te hebben. De volgende dag hebben de duitsers de schuur leeg gehaald en zijn ze vertrokken. 

Uiteindelijk is de brug herbouwd en op 23 december 1948 weer open gegaan voor verkeer. Vandaag de dag is de brug afgesloten en niet meer toegankelijk.
Inmiddels is de brug gesloopt.