Via facebook kreeg onze vrijwilliger Wim Verbunt contact met Annemarie Bolsius. Na wat contacten over en weer heeft Wim deze gesprekken samengevoegd.

Oorlogsherinneringen van Annemarie Bolsius.

De familie Bolsius- van Raak woonde op de Bosscheweg in Tilburg. Het huis is door de vader van Annemarie zelf gebouwd in 1930. Het staat er nog steeds en is op de monumentenlijst geplaatst. Haar vader had een accountantskantoor met 7 medewerkers.

Annemarie schrijft:“Ik ben de oudste van 3 meisjes en ik ben geboren in oktober 1940.Van de oorlog kan ik me wat dingen herinneren zoals dat bij ons in huis Duitsers zaten, een soort centrum-kantoor, inkwartiering heette dat. Ik moest daarvoor mijn slaapkamer uit. Die hing vol met draden, telefoons en er lagen matrassen. Hier is nog één telefoon van overgebleven met het Duitse letter alfabet. Om verbinding te krijgen moet je aan een zwengel draaien. Hij doet het nog steeds, als je eraan draait kun je een lichte schok krijgen. Het is een zwaar apparaat met een brede klep bovenop. E.e.a. is een tijdje geleden tentoongesteld bij herinneringen aan de oorlog in Tilburg bij Peerke Donders.

Mijn herinneringen zijn natuurlijk deels overlevering, zoals de V1- verhalen en de bom die in onze achtertuin viel. Waar ik nog last van heb is de echte herinnering aan de sirene die op het dak van de buren stond en een hels kabaal maakte, zodat ik als kind van 4-5 de kelder indook. Nóg kan ik de maandelijkse sirenes niet verdragen. Al duik ik nergens meer in...haha. Om de geallieerden te stoppen, die vanaf Tilburg probeerden via de Bosscheweg door te stoten naar Den Bosch, werden twee bruggen opgeblazen die over het Wilhelminakanaal lagen: een spoorbrug en een ophaalbrug. Daarom moesten wij evacueren. Er was net een varken geslacht in de achtertuin en dat wilde mijn vader niet opgeven net zo min als zijn splinternieuwe glanzende dakpannen. Alles werd in een auto met open achterkant geladen. De hond was hij haast vergeten. Hij was bang dat die zou gaan blaffen en de inhoud zou verraden. Later bleek dat hij zich zoet had weten te houden met een stuk varkensbil.

Met de bevrijding liep ik als 5 jarige naar buiten naar het tuinhek. Mijn vader vertelde later dat toen onze buurman voor mijn ogen werd neergeschoten, waarschijnlijk omdat die de verkeerde kant op liep. Gelukkig kan ik me daar niets meer van herinneren. Mijn ouders waren hierover zelf erg overstuur van. Toen bij de bevrijding de tanks over Bosscheweg rolden werd ik door een soldaat opgetild, kreeg een blokje chocola en werd op de tank gezet. Ik heb er nog een foto van.

Later heb ik een gedicht over de oorlog geschreven dat in Brabants Dagblad en andere kranten heeft gestaan. Met de herdenking 40-45, 70 jaar geleden, schreef ik dit gedicht. 70 jaar geleden was ik twaalf. Te klein om er iets van te snappen.

Van schuilkelder tanks en V1van ingekwartierd zijn of schaarste. Maar ik maakte het allemaal mee. Evacuatie en witbrood uit Zweden En papa sloeg paaltjes op "t strand en ik word als sirenes nu loeien door huiver nóg overmand. Met vreemde gevoelens en spanning hoorde ik de verhalen van toen die tijd was "t begin van mijn leven Ik moet het er voor altijd mee doen. Mijn ouders zijn lang overleden nu horen mijn kinderen mij aan maar ál vager wordt het verleden Waar zij zo verre van staan'k Was een kind op een tank in het zuiden. Verbaasd en een beetje bedeesd De omfloerste stem van mijn vader De oorlog is over- 't Is feest.....Annemarie

Ik heb de knijpkat nog die ik moest bedienen terwijl mijn moeder kookte en ook mijn vader fietste in de keuken voor licht. Een mooi verhaal is dat mijn moeder op de fiets naar Moergestel ging met linnen lakens achterop de fiets om te ruilen voor boter, smokkelen dus en streng verboden. Het was zomer, de boer had geholpen de boter rondom haar middel, bijeengehouden door een ceintuur te bevestigen. Toen ze thuiskwam was de boter gesmolten en konden ze met houten lepels die boter van haar middel schrapen, so what, het was oorlog.

Samen met de twee buurmannen, gewapend met zaklantaarn en zagen, ging mijn vader de lantaarnpalen te lijf, die waren van hout, en gestookt moest er worden. Niemand wist ergens iets van toen de politie aanbelde. Ook werd mijn vader opgeroepen om 'paaltjes' te slaan op het strand in Zeeland, maar mijn moeder was in verwachting, en na veel soebatten met de foute leiding op het stadhuis moest hij alternatief papierwerk doen.

Ik heb nog behoorlijk wat lijsten met alle stuk gebombardeerde spullen van huis, grond, huishoudmateriaal, kantoor etc. Heb nog kranten zoals het Nieuwsblad van het Zuiden over bevrijding met spotprenten, boekjes. Mijn vader was erg historisch minded en bewaarde alles over 40-45.

Na de oorlog ging ik naar de lagere school, daarna de MULO en daarna studeren aan de Katholieke Leergangen in Tilburg. Ik ben doktersassistente en maatschappelijk werk gaan doen. Maar ik wilde eigenlijk letteren gaan studeren of geneeskunde. De tijd werkte niet mee, en voor ik het wist was ik getrouwd. Ik ben toch gaan schrijven en schreef 6 boeken, verbonden aan uitgeverij Liverse te Dordrecht. Met mijn boek ‘Dag...Lieve kerk’ stond ik op de shortlist als derde voor de beste korte verhalen voor de J.M.A Biesheuvel prijs. Trots natuurlijk.

Later in mijn leven deed ik voordrachten, vertelde verhalen, schreef tussendoor boeken, won in Portugal, waar ik een appartementje had, een tweede prijs voor kinderverhalen in het Portugees. (google mijn naam eens.)

Ik maakte potloodtekeningen (onderwerp: kinderen, en 'de treurende mens' etc.) Maar steeds nog zijn er eens per maand de sirenes, die bij mij nog altijd door merg en been gaan, De oorlog gaat nooit uit je lijf.”

Ons bereikte het verdrietige nieuws bereikt dat Annemarie in januari is overleden. Wij wensen de familie sterkte met dit verlies en zijn dankbaar dat haar herinneringen mede door ons doorleven.

Dit verhaal hebben we ook op onze facebookpagina geplaatst. Zie hier de reacties op dit verhaal.