Opgetekend door Marcel Janse

Mr Hoekman is geboren op 8 juni 1929 in Brouwershaven en komt uit een gezin van 7 kinderen.  Zijn vrouw C.J. Hoekman-de Vrieze uit Renesse is geboren op 29 augustus 1934 komt eveneens uit een gezin van 7 kinderen.

De heer Hoekman komt uit een arm gezin van een kleine boer met zeven kinderen, 2 zussen en 4 broers, in Brouwershaven. Uit een interview met zijn broer Lies (Bas)Hoekman van de Volkskrant uit 2023 wordt het volgende over het gezin verteld. (tevens staat het verhaal van broer Bas ook hier op onze website)

De vader van de heer Hoekman was een boerenknecht die zich liet verhuren. In de crisisjaren ’30 wilde hij met het gezin naar Zuid-Afrika emigreren, maar dat ging niet door, omdat hij praktisch analfabeet was. Hij kon alleen zijn eigen naam schrijven. Hij begon een eigen boerderijtje, met één koe. Van de provincie kon hij de bermen van landwegen huren om zijn vee te laten grazen. De kinderen  moesten vader bij helpen. Om 5 uur moesten zij opstaan om de koeien te melken en daarna op de koeien te passen, want die liepen los in de berm. Koeienwachter, heette dat beroep. We verbouwden ons eigen eten. Als het Sinterklaas was, stond er een zak met afgedankte kleding van een gezin uit de buurt voor de deur.

Van zijn broers waren er 3 actief in het verzet. Blaadjes drukken en rondbrengen.

Broer Jaap moest in arbeidsdienst. Broer Jaap is uiteindelijk gevlucht en in de Noord Oostpolder bij een boer beland totdat de Duitsers langs kwamen en met hun geweren op de hooiberg begonnen te schieten. Wederom moest hij vluchten en s’nachts met een verstuikte enkel met een tussenstop in Rotterdam is hij uiteindelijk toch weer op Schouwen-Duiveland terecht gekomen.

Ook broer Lies (Bas) was ondergedoken.

Welke herinneringen heeft u aan de oorlogstijd?

Naast zijn broer Bas Hoekman heeft de heer Hoekman aangegeven ook graag zijn herinneringen aan de bezettingstijd in de 2 e WO aan de volgende generatie door te willen geven. Hij herinnert zich noch goed de regelmatige beschietingen in de haven van Brouwershaven van de Engelse jagers langs de dijk aan het huidige Grevelingenmeer.

De heer Hoekman was getuige van een beschieting van Engelse jagers. Zo werden er binnenvaartschepen en Duitse marine boten beschoten en ziet hij als tiener dat de groetenboer uit Renesse die doof was de aankomende jagers niet had gehoord en als een wonder gespaard bleef toen bleek dat er een kogel over zijn borst een gat in zijn jas had veroorzaakt. Er werden tijdens die beschieting verschillende Duitsers doodgeschoten.

Ook heeft hij meegemaakt dat er een beursschipper tijdens zo’n aanval van jagers dood werd geschoten. Samen met zijn vader klom hij tegen de dijk aan en was getuige van de beschieting.

De Duitsers namen de scholen in beslag en marcheerden met hun geweren over hun schouders over de zeedijk en door de straten.

Zijn broer Jaap moest nadat hij terug was op het eiland voor de Duitsers werken en met paard en wagen kolen van het tramstation naar Burgh Haamstede rijden.

Met zijn broer ging de heer Hoekman regelmatig op koeienwacht en kwam dan Duitsers tegen. Tijdens één van deze beschietingen vanaf het eiland Noord-Beveland dat al bevrijd was werd door de Engelsen en nog bezette Schouwen-Duiveland beschoten. Tijdens deze beschietingen vielen er regelmatig doden en kan de heer Hoekman zich nog herinneren dat hij na een koeienwacht helemaal onder de grond van de beschietingen thuis kwam en het huis geraakt was door de scherven en dat zijn moeder achter de strobalen schuilend  in de keuken en kelder het overleefd had.

Ook moest hij de aardappels, die gevorderd werden, onder toeziend oog van de bezetter in zakken doen.

Het was een tijd van voortdurende angst. Vee en verbouwde gewassen werden door de Duitsers gevorderd behalve de paarden die op het land moesten blijven werken zodat er voldaan werd aan de noodzakelijke voedselvoorziening. Heimelijk werd er een kalfje verborgen in de schuur groot gebracht uit het zicht van de bezetter. Groot was de schrik toen er tijdens het uitmesten van de provisorische stal het kalfje ontsnapte maar gelukkig ook weer tijdig gevangen kon worden.

Verder maakte hij bombardementen mee dat hij op de dijk ternauwernood is ontsnapt aan de dood. Op een zondag tijdens het wandelen over het Slingerbos (een historisch bastion) in Brouwershaven vielen de bommen en de scherven vlogen over hem heen.  Zijn haren vol met grond, op 10 en 25 meter afstand was er een bom neergekomen. Zijn redding was dat hij plat op de grond op de zeedijk was gaan liggen.

Ook werd het Station van de RTM regelmatig onder vuur genomen door de Engelse jagers. Hier vond de kolen opslag plaats.

Het leven op de boerderij werd nog zwaarder toen de Duitsers het eiland Schouwen- Duiveland onder water hadden gezet.

Nadat begin september 1944 Antwerpen bevrijd werd, besloten de Duitse autoriteiten ook tot grootschalige inundaties in het nabijgelegen Zeeland. Dat leidde tot massale evacuaties: op het eiland Schouwen-Duiveland moest maar liefst driekwart van de bevolking huis en haard verlaten.

Ook  Corrie Hoekman-de Vrieze uit Renesse heeft angstige herinneringen aan de oorlog.

Zo werd het huis van haar grootmoeder gevorderd door de Duitsers en bleef haar grootmoeder noodgedwongen wonen in de keuken van het huis vol met ingekwartierde Duitsers.

Ook kan zij nog goed herinneren hoe in het dorp Renesse de 10 van Renesse opgehangen werden en zij als kind door haar vader naar huis gestuurd werd. De vrijstaande huizen van de families van de 10 verzetsstrijders werden in brand gestoken en de verzetsstrijders moesten na dagen zonder eten en martelingen na de dood door ophanging 48 uur blijven hangen als voorbeeld voor de bewoners en familie die verplicht langs de veroordeelden moesten lopen.

De Tien van Renesse was een groep Nederlandse verzetsstrijders tijdens de Tweede Wereldoorlog, die op 10 december 1944 te Renesse door de Duitse Wehrmacht werd opgehangen. Het verhaal is op internet na te lezen.

De Tien van Renesse was een groep Nederlandse verzetsstrijders tijdens de Tweede Wereldoorlog, die op 10 december 1944 te Renesse door de Duitse Wehrmacht werd opgehangen.