Informatief verslag van 'Marine Flak Batterie Termunten', bezocht door Riemke Oosterbeek.
Veel verhalen rondom de Tweede Wereldoorlog spelen zich af rondom de Veluwe, Rotterdam, Nijmegen…… Tenminste, die verhalen kennen de meesten mensen wel. Maar ook in het hoge noorden kom je soms een stukje geschiedenis tegen die zeker de moeite waard is om je persoonlijk eens in te verdiepen. Een locatie waar de meesten heen zullen gaan om dat je er lekker kunt uitwaaien en zeehonden kunt kijken vanachter een kijkwand. Juist daar is ook een stukje lokale geschiedenis te beleven. Niet uit boeken, niet uit verslagen. Gewoon door er te lopen en om je heen te kijken.
Een kort verslag en een uitnodiging om deze locatie zelf te komen beleven.
Het is misschien even rijden, maar in het uiterste puntje van noordoost Groningen bevind zich Batterij Fiemel, of zoals het officieel genoemd werd; “Marine Flak Batterie Termunten”.
Wie hier aankomt ziet gelijk de restanten van wat ooit eens een verdedigingsstelling was, welke deel uit maakte van de Atlantikwall, een duizenden kilometerslange verdedigingslinie welke liep van Zuid-Frankrijk tot het noorden van Noorwegen. Het begint bij de Punt van Reide, nabij Termunten (Gr). Deze locatie is sinds de tachtigjarige oorlog al veelvuldig een strijdtoneel geweest. Zo ook in de Tweede Wereldoorlog.
1940 Voor de verdediging van de haven van Emden werden er, op de Punt, een geschutstelling en barakken gebouwd. Vanwege het hoge water uit het Dollardwater, stonden deze op houten stellingen. Ongeveer 100 soldaten werden hier in ’41 ondergebracht in deze houten barakken, ook wel “wohnwagen” genoemd. Regelmatig hoge waterstand en winters, waarbij ijs het verblijf onmogelijk maakte, deed besluiten om een droger heenkomen te zoeken.
Een bunkercomplex werd gebouwd bij Fiemel. Zwaar luchtafweergeschut moet de verdediging van dit gebied garanderen. Een geschut sokkel met uitzicht op de Punt. Dit alles om de toegang tot Emden te beveiligen. Toen de bevrijding van Groningen eenmaal begon, werd juist vanuit deze stelling heftig verzet geboden. In April 45 leek het er op dat Termunten bevrijd zou worden. Groot was dan ook de teleurstelling onder de inwoners toen een nieuwe ploeg Duitsers de locatie overnam.
In de polders tussen Termunten en Woldendorp werden verdedigingslinies aangelegd. Vanuit Fiemel werd Nieuwolda gebombardeerd. Geallieerde tanks die in de buurt konden komen, moesten zich terugtrekken.
Enkele dagen later werd het gebied rondom Fiemel ontruimd. Een golvende beweging van inname en terugtrekken volgde. De dorpen Woldendorp, Termuntenzijl, Termunten en Fiemel zelf lagen eind april constant onder vuur waarbij diverse voltreffers het leven van meerdere mensen kostte.
Op 30 april 1945 bevrijdden de Canadezen Termunten. De Duitsers hadden zich meer en meer terug getrokken op de stelling bij Fiemel. Uiteindelijk werd, op 1 mei 1945, Fiemel door Poolse en Canadese militairen ingenomen.
Op de huidige locatie is een (blauw) metalen replica op een van de betonnen onderbouw geplaatst wat een goed beeld geeft van de grootte van het afweergeschut. Ook zijn er nog diverse andere betonnen onderbouw voor kleiner geschut en o.a. een munitie opslag terug te vinden.
Tegenwoordig zijn de bunkers eigendom van het Groninger Landschap. Deze zijn zowel opengesteld voor publiek, waarbij de geschiedenis van Fiemel wordt getoond, maar ook is een van de bunkers ingericht als overnachtingsplaats voor vleermuizen.
Bronvermelding en meer informatie:
* www.liberationroute.com
* www.atlantikwall-wadden.nl
* www.groningerlandschap.nl/.../bezoekerscentrum.../
NB. Zie ook de reacties op onze Facebook.
